Мастацтва паверхні ў "Брукліне" Джона Кроўлі

Рэжысёр: Джон Кроўлі (John Crowley)
Сцэнарыст: Нік Хорнбі (Nick Hornby), па кнізе Колм Тойбін (Colm Tóibín)
Аператар: Іў Беланжэ (Yves Bélanger)
У ролях: Сірша Ронан (Saoirse Ronan), Донал Глісан (Domhnall Gleeson), Эмары Коэн (Emory Cohen), Джулі Ўолтэрс (Julie Walters)

Джон Кроўлі — малапрыкметны рэжысёр, і фільм "Бруклін" (Brooklyn, 2015) такі ж: ён не здзіўляе ані сюжэтам (дзяўчына з Ірландыі едзе ў Амерыку), ані формай (настальгічная касцюмная меладрама), ані акторскай ігрой (Сірша Ронан выдатная, але яна не будзе есці сырой пячонкі ці мерзнуць на марозе). І гэта ўсё толькі да лепшага.

Не бяда і што "сапраўднага" Брукліну ў фільме не ўбачыць: ён упрыгожаны, пазбаўлены лішняга бруду, падквечаны прыемнымі колеравымі фільтрамі. Нават у старых галівудскіх фільмах, якія таксама не грашылі рэалістычнасцю, рэальнае існуе хаця б у кантэксце, але ў выпадку фільма Кроўлі няма сэнсу шукаць узаемадачыненні з гістарычнымі рэаліямі, бо па сутнасці "Бруклін" адсылае не да гісторыі 50-х, а да кіно гэтага перыяду. Нават сам часавы адрэзак задаецца не тытрам ці адсылкай да гістарычных падзеяў, а ўзгадваннем фільма, што якраз ідзе ў кінатэатрах (цалкам натуральна, калі ўзгадаць, што паходы ў кіно былі аднымі з цэнтральных падзеяў сацыяльнага жыцця часу). Ды вось, падзеі "Брукліну" адбываюцца ў часы "Ціхага чалавеку" (The Quiet Man, 1952) Джона Форда. І менавіта з "жаночымі фільмамі" таго часу у "Брукліна" нашмат больш агульнага, чым з цяперашнімі меладрамамі. Гэта фільм з надзвычай простым сюжэтам (пасля ўзгаданай іміграцыі гераіню чакае неабходнасць выбару паміж двума мужчынамі, а таксама паміж роднай Ірландыяй і новым амерыканскім домам), зараз здымаць падобнае лічыцца амаль непрыстойным.

Кінадзённік: студзень 2016

All That Heaven Allows  / Усё, што дазволяць нябёсы (1955) рэж. Дуглас Сёрк

All That Heaven Allows (1955)

"Мастацтва складаецца з бунту і згоды адначасова." Гэтыя словы найлепшым чынам апісваюць меладраму Сёрка, бо хоць ён і крытыкуе буржуазную мараль, індустрыю забаваў (самы вусцішны момант – калі гераіня застаецца сам-насам з тэлевізарам, які так і не будзе ўключаны, але будзе пужаць сваім цёмным экранам), і сацыяльную няроўнасць, але прапанаваная альтэрнатыва - не ўласнае вынаходніцтва, ці, не дай божа, камуністычныя фантазіі, але старыя добрыя традыцыі Генры Дэвіда Тора. Ідэалізацыя сціплага жыцця ў еднасці прыродай – маргінальны, але таксама вельмі амерыканскі шлях, які не страчвае сваёй прывабнасці для многіх і цяпер (нядаўні прыклад у кіно – Into the Wild, 2007). Водгукі ж свядома штучнага і ўяўна ідылічнага жыцця правінцыйнага гарадка, якое Сёрк прадстаўляе як горшую з двух альтэрнатываў, можна знайсці ў Дэвіда Лінча. Часам здаецца немагчымым разабраць, сапраўды Сёрк падрывае каноны меладрамы (як вырашылі пасля марксісцкія і фемінісцкія крытыкі), ці настолькі па-майстэрску валодае ўсімі прыёмамі, што само дасканалае выкананне робіць іх чымсьці большым. Так ці інакш, але галоўнае ўва "Усё, што дазволяць нябёсы" – ён выклікае жывыя пачуцці, і дыдактычны эпізод з тэлевізарам – не ў меньшай ступені за рамантычныя калізіі. Фасбіндэр у адным са сваіх інтэрв'ю выказваўся пра Сёрка так: "Сёрк прыдаў мне мужнасці рабіць касавыя фільмы. Раней я думаў, што каб працаваць сур'ёзна, неабходна адыйсці ад гэтай галівудскай драматургіі."

Цікава яшчэ, што хоць па-мойму і відавочна, што калі Сёрк, гэты амерыканскі немец, і прапагандуе амерыканскі лад жыцця, дык менавіта яго маргінальную версію, але толькі я паглядзеў "Усё, што дазволяць нябёсы", як Аляксей Цюцькін у сваім палемічным артыкуле паспрабаваў давесці зваротнае. Глядзіце, чытайце і вырашайце самі.