"Пала Альта" (Palo Alto, 2013). Страчаны Эдэм і фільмы пра сталеньне

Дзяцінства - гэта, ў пэўным сэнсе, страчаны Эдэм кожнага чалавека і нешта, што ўяўляецца амаль немагчымым перанесьці на экран. З гэтае самае прычыны звычайна мы маем фільмы для, але не пра дзецей. І ўсё ж дзяцінства, як усё незваротна страчанае, працягвае прывабліваць, і  адна з магчымасьцей наблізіцца да яго - зьняць фільм пра сталеньне (coming-of-age film). Падлеткавы ўзрост - час, калі бясьпечныя(?) межы дзяцінства размываюцца, яно паступова зьнікае і таму перастае быць непрыступным. Адсюль настальгічнае пачуцьцё ў такіх фільмах, бо тут мы маем справу з пачаткам таго разьвітаньня зь мінулым, што ў пэўным сэнсе працягваецца ўсё далейшае жыцьцё. Цікава, што ў амэрыканскім кінематографе гэты жанр стаў распаўсюджаны ў пасьляваенны пэрыяд, калі нават дзеці ўжо даўно былі актыўнымі спажыўцамі, але нягледзячы на ўлік жаданьняў гледачоў-падлеткаў (так, звычайна ў падлеткавых фільмах гучыць "моладзевая" музыка), іх жыцьцё заўсёды паказанае вачыма дарослага. Сэксуальнае сталеньне, напрыклад, часта паказанае ў гумарыстычным ключы, хоць самімі падлеткамі, як правіла, так не ўспрымаецца. Дарослай дыдактычнай пэрспэктывай тлумачыцца і акцэнт на важнасьці рознага кшталту рашэньняў для сталеньня і будучага жыцьця (пры гэтым адзін з варыянтаў звычайна маркіраваны як "дарослы" і слушны, а другі як нясьпелы і "дзіцячы").

Томас Коўл - Эдэмскі сад

Амаль любы фільм пра сталеньне - гэта фільм пра ўласнае сталеньне рэжысэра, і гэта таксама падмацоўвае настальгію. Нават савецкія ваенныя фільмы, калі іх пратаганістам зьяўляецца падлетак ("Іван Макаравіч", "Вянок санэтаў"), прасякнутыя гэтым пачуцьцём, хоць зразумела, што ў самой вайне няма нічога, што магло б выклікаць падобныя эмоцыі. Невыпадкова адзін з самых цяжкіх для ўспрыняцьця фільмаў пра вайну - "Ідзі і глядзі" Элема Клімава, дзе гэтае нявыказанае табу разбураецца.

О кинотеатрах - IV

Повышенным интересом к киноискусству обусловлены масштабы строительства кинотеатров [у пасьляваенныя гады], интенсивность использования в решении фасадов и интерьеров декоративной пластики. Свободная трактовка классической композиции и ордерных элементов в сочетании с лепной пластикой геральдического характера использована в решении двухзального кинотеатра "Победа" в Минске (арх. И. Лангбард, М. Бакланов, 1947 г.). Главный объём, фланкированный пониженными боковыми крыльями, акцентирован портиком из гранёных колонн коринфского ордера с развитым антаблементом, карнизом и завершённым аттиком. Ось симметрии фасада кинотеатра "Спартак" в Минске

(сейчас театр "Молодёжный", арх. Т. Каманина, 1950-е гг.) акцентирована входной нишей с двумя ионическими колоннами, ритм которых продолжен в боковых частях сдвоенными пилястрами. Над нишей возвышается объём с люнетой в тимпане.
Решение фасада кинотеатра им. Калинина в Гомеле (арх. В. Вараксин, 1950-1955 гг.), представляющего свободную интерпретацию ренессансной постройки, перекликается со знаковым для советской архитектуры зданием - Центральным домом архитектора в Москве (главный фасад - арх. А.Буров, 1938-1941 гг.), который в свою очередь является реализованным мотивом фрески Пьеро делла Франческа.